Przekazanie nieruchomości w drodze darowizny przez najbliższych członków rodziny (w praktyce najczęściej darowizny dokonywane są przez rodziców bądź dziadków) jest procedurą, która wymaga przeprowadzenia ściśle określonych czynności o charakterze formalno-prawnym.
Podstawową sprawą jest świadomość, że nieodpłatne przekazanie nieruchomości nastąpić może wyłącznie w formie aktu notarialnego. Oznacza to, że nieważne są pisemne umowy darowizny zawierane w zaciszu domowym, w rodzinnym gronie. Wymóg zachowania formy aktu notarialnego wynika jednoznacznie z treści art. 158 Kodeksu Cywilnego.
Udając się do notariusza w celu zawarcia umowy darowizny nieruchomości każda ze stron umowy (darczyńcy jak i obdarowani) zobowiązana jest zabrać ze sobą dowody potwierdzające tożsamość. Ponadto należy dysponować dokumentem potwierdzającym posiadanie prawa własności nieruchomości, aktualny wypis z księgi wieczystej, wypis z rejestru gruntów (wraz z wyrysami z mapy ewidencyjnej), a także zaświadczenie z Urzędu Gminy o przeznaczeniu nieruchomości w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Ponadto darczyńcy przekazujący nieruchomość stanowiącą wspólny majątek małżeński powinni posiadać aktualny skrócony odpis aktu małżeństwa.
Należy zaznaczyć, że wskazany katalog wymaganych dokumentów nie ma charakteru wyczerpującego, może okazać się bowiem, że w danym przypadku konieczne będzie przedłożenie innych, dodatkowych dokumentów. Decyzję w tym przedmiocie podejmuje notariusz (badając każdą sytuację w sposób indywidualny).
Należy również wspomnieć, że w myśl obowiązujących przepisów (Ustawa o podatku od spadków i darowizn) przekazanie nieruchomości pomiędzy członkami najbliższej rodziny zwolnione jest od obowiązku opłacenia takiego podatku.
Na zakończenie warto jeszcze zaznaczyć, że sporządzenie aktu notarialnego wiąże się z koniecznością opłaty tzw. taksy notarialnej. Dokładna jej wysokość uzależniona jest jednak od wartości nieruchomości, która stanowi przedmiot darowizny.
Hanna Bukowska LL.M.
