Zgodnie z obowiązującymi przepisami Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego (kro) obowiązek alimentacyjny oznacza obowiązek dostarczania - przez osobę zobowiązaną - środków utrzymania, a w miarę konieczności również środków wychowania. Przy czym przez środki utrzymania należy rozumieć zaspokajanie usprawiedliwionych (czyli inaczej normalnych), potrzeb bytowych osoby uprawnionej do alimentów. W związku z tym przez usprawiedliwione potrzeby należy rozumieć przede wszystkim wyżywienie, mieszkanie, ubranie, środki higieny czy lekarstwa.
Obowiązek alimentacyjny obejmuje również dostarczanie, w miarę potrzeb, środków wychowania osobie uprawnionej do alimentów. Dostarczanie tych środków może polegać na zapewnianiu pieczy, opieki bądź rozwijaniu indywidualnych uzdolnień, czy zapewnieniu odpowiedniego wykształcenia. Przy czym należy jednocześnie podkreślić, że Ustawodawca wprowadził zasadę dostarczania środków wychowania „w miarę potrzeby” - co oznacza że obowiązek ten nie ma charakteru trwałego i jednakowego przez cały okres trwania samego obowiązku alimentacyjnego. Jego zakres zmienia się zatem wraz ze zmianą okoliczności i warunków np. wraz z dorastaniem osoby uprawnionej do alimentów.
W myśl obowiązujących przepisów kro obowiązek alimentacyjny obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo (a zatem te osoby są również odpowiednio uprawnionymi do alimentacji). Krewnymi w linii prostej są zstępni oraz wstępni (np. ojciec, syn, dziadek itp.). Rodzeństwo to natomiast osoby spokrewnione w linii bocznej w II stopniu. Przy czym pojęcie to obejmuje również tzw. rodzeństwo przyrodnie.
Na zakończenie warto jeszcze wspomnieć, że w sytuacji gdy strony nie doszły do porozumienia co do formy i wysokości świadczeń alimentacyjnych, pozostaje droga sądowego rozstrzygnięcia. W ten sposób możliwe jest dochodzenie zarówno świadczeń już należnych, jak również przyszłych (powtarzających się). Natomiast sądem właściwym do dochodzenia alimentów jest sąd rejonowy - według miejsca zamieszkania osoby pozwanej.
Hanna Bukowska LL.M.
