Ustawa o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego z dnia 21 czerwca 2001r. (Dz.U. Nr 71, poz. 733) reguluje szereg kwestii mieszkaniowych w tym problem tzw. lokali socjalnych.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami lokale socjalne wyodrębniane się z gminnego zasobu mieszkaniowego. Na zasób ten składają się wszelkie lokale mieszkalne będące w posiadaniu danej gminy. Gmina tworzy zasób lokalowy w celu zaspokajania potrzeb mieszkaniowych wspólnoty samorządowej – co należy do zadań własnych gminy (art. 4 Ustawy o OchrLokU).
Lokal socjalny może zostać przyznany osobie, która łącznie spełnia następujące warunki:
- Nie posiada tytułu prawnego do innego lokalu,
- dochody gospodarstwa domowego nie przekraczają wysokości określonej w odpowiedniej uchwale rady gminy.
Charakterystyczną cechą umów najmu lokalu socjalnego jest to, że zawierane są one na czas oznaczony (w przeciwieństwie do innych umów najmu zawieranych przez gminę). Przy czym dopuszczalne jest przedłużenie umowy najmu na kolejny okres, jeżeli najemca nadal znajduje się w sytuacji, która uzasadnia prawo do mieszkania socjalnego.
Warto podkreślić, że w sytuacji gdy nastąpił wzrost dochodu gospodarstwa domowego osoby, której przysługuje prawo do lokalu socjalnego, powyżej wysokości wskazanej w uchwale rady gminy, osoba taka zobowiązana jest (niezależnie od umowy) do opuszczenia lokalu socjalnego. Jednocześnie obciążona jest ona obowiązkiem comiesięcznej spłaty odszkodowania w przypadku, gdy lokalu tego w wyznaczonym czasie nie opróżni.
Hanna Bukowska LL.M.