Kolejnym zagadnieniem, bezpośrednio związanym z omawianą wcześniej problematyką czynności prawnych, jest kwestia oświadczeń woli prowadzących do zawarcia umowy. Problematyka ta regulowana jest w artykułach 66 – 72 Kodeksu cywilnego.
Oświadczenie woli złożone drugiej stronie stanowi ofertę zawarcia umowy w momencie, gdy zawiera istotne postanowienia takiej umowy. Jednakże, jeśli oferta zostaje przyjęta z zastrzeżeniami (uwagami, uzupełnieniami, zmianami), wówczas należy przyjąć, że mamy do czynienia z nową ofertą.
Taka oferta, jeżeli złożona jest osobiście (w obecności drugiej strony) bądź za pomocą środka bezpośredniego porozumiewania się na odległość i nie zawiera terminu oczekiwania na odpowiedź, przestaje wiązać w momencie braku niezwłocznego jej przyjęcia. W przypadku z kolei złożenia oferty w inny niż podany wyżej sposób, przestaje ona wiązać oferenta wraz z upływem czasu, w którym mógł on otrzymać odpowiedź odesłaną bez nieuzasadnionej zwłoki.
Warto jednocześnie wspomnieć, że jeżeli oświadczenie o przyjęciu oferty przyszło z opóźnieniem - jednakże wysłane zostało z zachowaniem terminu - wówczas umowa może zostać uznana za zawartą, chyba że osoba składająca ofertę niezwłocznie zawiadomi drugą stronę, że z powodu spóźnionej odpowiedzi umowa nie zostaje zawarta. Umowę taką uznaje się zatem za zawartą w momencie otrzymania przez składającego ofertę oświadczenia o jej przyjęciu (natomiast jeśli takie oświadczenie nie jest wymagane, wówczas przystąpienie do wykonania umowy przez drugą stronę jest jednocześnie momentem zawarcia umowy).
Parę słów trzeba jeszcze poświęcić kwestii zawarcia umowy w drodze aukcji albo przetargu.
W takiej sytuacji, w ogłoszeniu o aukcji bądź przetargu należy określić czas, miejsce, warunki oraz przedmiot. Odwołanie aukcji bądź przetargu oraz zmiana ich warunków dopuszczalne są jedynie, jeśli możliwość taka została zastrzeżona w umowie.
W przypadku aukcji oferta złożona przez jej uczestnika przestaje wiązać automatycznie w momencie złożenia oferty korzystniejszej przez innego uczestnika – chyba, ze coś innego ustalone zostało w warunkach (regulaminie) licytacji. Umowa zawarta zostaje w momencie tzw. przybicia.
Z kolei, jeżeli chodzi o przetarg, to złożona oferta przestaje wiązać w momencie, gdy wybrana zostanie inna oferta albo przetarg zostanie zamknięty bez dokonania wyboru oferty.
Zarówno w przypadku aukcji jak i przetargu organizator oraz każdy z uczestników może żądać unieważnienia zawartej umowy, jeżeli strona tej umowy albo inny uczestnik w sposób sprzeczny z prawem czy też tzw. dobrymi obyczajami wpłynęli na wynik aukcji bądź przetargu.
Hanna Bukowska L.L.M.
