Zgodnie z obowiązującymi przepisami Konstytucji (Art. 61) oraz Ustawy o dostępie do informacji publicznej, każdy ma prawo do uzyskania informacji publicznej (Art. 2 Ustawy). Prawo to, w demokratycznym porządku prawnym, ma znaczenie zasadnicze. Ma bowiem być jedną z ustrojowych gwarancji prawidłowego funkcjonowania Państwa. Zgodnie ze wspomnianym art. 61 Konstytucji:
- Obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa.
- Prawo do uzyskiwania informacji obejmuje dostęp do dokumentów oraz wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu.
- Ograniczenie prawa, o którym mowa w ust. 1 i 2, może nastąpić wyłącznie ze względu na określone w ustawach ochronę wolności i praw innych osób i podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa.
- Tryb udzielania informacji, o których mowa w ust. 1 i 2, określają ustawy, a w odniesieniu do Sejmu i Senatu ich regulaminy.
Warto podkreślić, że wskazany wyżej artykuł 61 Konstytucji jednoznacznie uzależnia prawo do informacji publicznej od posiadanego obywatelstwa. Natomiast pewną modyfikację (rozszerzenie kręgu osób uprawnionych) w tym zakresie wprowadza Ustawa o dostępie do informacji publicznej prawo, w myśl której prawo to przysługuje każdemu i jest całkowicie uniezależnione od faktu posiadania obywatelstwa (art. 2 Ustawy).
Najogólniej mówiąc, informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych (tj. m.in. o funkcjonowaniu organów władzy publicznej i o osobach pełniących funkcje publiczne), która podlega udostępnieniu i wykorzystaniu na zasadach określonych w ustawie.
Hanna Bukowska LL.M.
