Kolejną, obok służebności gruntowych, formą służebności jest szeroko rozumiana służebność osobista. Jej istota polega na tym, że nieruchomość zostaje obciążona prawem (które w swej treści odpowiada służebności gruntowej[1]) na rzecz osoby fizycznej. Zakres tak ustanowionej służebności odpowiadać powinien przede wszystkim indywidualnie określonym osobistym potrzebom uprawnionego z uwzględnieniem jednak zasad współżycia społecznego oraz ustalonych, miejscowych zwyczajów. Cechą charakterystyczną służebności osobistej jest to, że pomimo, iż stanowi ona obciążenie nieruchomości, to wygasa najpóźniej wraz ze śmiercią osoby na rzecz, której została ustanowiona.
Taką formą służebności osobistej jest między innymi służebność mieszkania. Jest to przypadek charakterystyczny. Osoba mająca służebność mieszkania może, bowiem na to mieszkanie przyjąć również współmałżonka oraz małoletnie dzieci. Istnieje ponadto możliwość przyjęcia na mieszkanie innych osób, jeżeli są one przez osobę uprawnioną do służebności utrzymywane albo potrzebne do prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego.
Poza tym, po śmierci osoby uprawnionej do służebności mieszkania, strony mogą ustalić, że służebność ta przysługiwać będzie nadal jego współmałżonkowi, dzieciom oraz rodzicom (art. 301 § 2 kc).
Przedstawiając ogólną charakterystykę służebności mieszkania warto również wspomnieć, że z jej istoty wynika prawo uprawnionego z tytułu służebności do korzystania z pomieszczeń wspólnych (przeznaczonych do wspólnego użytku wszystkich mieszkańców budynku).
Taka służebność z racji swojego niezbywalnego charakteru nie może zostać nabyta w drodze zasiedzenia.
Hanna Bukowska LL.M.
